PERSOONLIJK LEIDERSCHAP ONTWIKKELEN
UIT DE BOX
Louw Fokkinga, Anouk Veenhuis en Niels Hebbink beantwoorden een vraag ‘Uit de Box’ over het ontwikkelen en tonen van persoonlijk leiderschap. "Deze drie mensen tonen leiderschap door richting te geven en te staan voor wat ze vinden", aldus Sarien Shkolnik.
Louw Fokkinga
Directeur Rensa en lid van de raad van toezicht van het Graafschap College.
Hoe ontwikkelen jouw medewerkers (persoonlijk) leiderschap en wat zie je daar in je bedrijf van terug?
“Persoonlijk leiderschap is voor mij gerelateerd aan het bedrijfsbelang. Binnen de bedrijven van Rensa Groep willen we dat een leidinggevende het beste jongetje of meisje van de klas is. Aan mij de taak om dienstbaar te zijn. Managers leven wel eens in de veronderstelling dat ze het niet goed doen als ze niet alle beslissingen nemen. Ik geef juist veel ruimte, heb liever dat ik mensen moet afremmen dan dat ik ze moet aansporen. Ga uit van persoonlijke verantwoordelijkheid en een grote mate van vrijheid. Dan gaat er ook wel eens iets mis ja. Maar dat lossen we dan samen wel weer op.” “Rensa Groep bestaat uit dertien bedrijven op het gebied van technische groothandel. We leveren aan de installatiesector. We zijn een echt familiebedrijf, opgericht in 1953. Een kerngezonde onderneming met een uitstekende vermogenspositie. De aandeelhouders werken binnen het bedrijf en zijn daardoor nadrukkelijk bij de ondernemingen en de ontwikkeling daarvan betrokken. Verantwoordelijkheid leggen we zo diep mogelijk in de organisatie en daarmee zo dicht mogelijk bij de operaties. Een platte organisatie is daarvoor een randvoorwaarde. Te veel hiërarchie kost tijd en energie, dat gaat ten koste van je core business.”
DIENEND LEIDER
“We hebben een directie en daaronder de leidinggevenden van zo’n 28 afdelingen. Dat zijn de collega’s die het bedrijf dragen, zij worden als eerste geïnformeerd over belangrijke beslissingen. Op hun beurt voeden en inspireren zij de directie met ideeën, vragen, budgetverzoeken... zij geven aan wat ze nodig hebben, als directie faciliteren we hen en zij faciliteren hun mensen. Mijn rol is die van dienend leider. Anderen helpen in het proces. Mooi voorbeeld: een inkooptraject. Van drie aanbieders heeft er één inhoudelijk veruit de beste propositie, maar in de relatie loopt het niet helemaal lekker. De service is niet optimaal, ze bewegen niet goed mee... Als een manager van ons met zo’n case bij me komt, dan ga ik helpen. Die hulp kan ook zijn dat ik de bulldozer ben die de grote brokstukken aan de kant schuift. De zaak in beweging krijgt in de richting die we willen.” “Zelf geef ik direct leiding aan onze ICT- en databeheerafdelingen. Ik kom uit die wereld, maar de mensen op onze afdeling hebben meer verstand van de materie dan ikzelf. Zij zijn de vakinhoudelijke specialisten. Kunnen veel beter alternatieven tegen elkaar afwegen, een plan handen en voeten geven en de juiste keuzes maken. Daaronder versta ik die keuzes die goed zijn voor het bedrijf. Daar vertrouw ik op. Hoe dichter je bij de inhoud staat, hoe beter je in staat bent verantwoordelijkheid te nemen en te dragen. Inhoudelijk dan. De beste deskundige is niet per se de beste leidinggevende. Dat is ook een kwestie van durven. We willen een cultuur bieden waarin mensen zich veilig voelen om die verantwoordelijkheid te nemen.”
Anouk Veenhuis
Eerstejaarsstudent Sociaal werker en voorzitter van de studentenraad van het Graafschap College.
Wat leer je op school over (persoonlijk) leiderschap en hoe pas je dat toe als voorzitter van de studentenraad?
“We krijgen niet specifiek les in het ontwikkelen van persoonlijk leiderschap. Maar bijvoorbeeld bij de lessen burgerschap komt dit onderwerp wel aan bod. In mijn rol als voorzitter van de studentenraad wil ik een dienend leider zijn. De doelen die we als studentenraad stellen, wil ik samen realiseren; ik ga ervanuit dat iedereen in de raad dezelfde motivatie heeft. Goed naar anderen luisteren, vind ik daarvoor een kernkwaliteit.” “De studentenraad komt twee keer per maand bij elkaar, op een maandag. We zijn met z’n elven, per sector zijn gemiddeld twee leden in de raad vertegenwoordigd. Het dagelijks bestuur bestaat uit mij als voorzitter, de vicevoorzitter de secretaris en de penningmeester. Met het dagelijks bestuur vergaderen we maandelijks nog een keer extra. Die uren die we aan de raad besteden gelden als schooluren.”
BELANGRIJKE STEM
“Ik merk dat de studentenraad binnen de organisatie een belangrijke stem heeft. Als één van de medezeggenschapsraden worden we heel serieus genomen door het college van bestuur. We hebben onszelf concrete doelen gesteld. We willen binnen het mbo een studentenvereniging van de grond krijgen en werken aan meer bekendheid bij de politiek van zaken die in het mbo spelen. Ook hebben we op school het initiatief genomen voor een gebedsruimte en hebben we diverse actiepunten geformuleerd voor de nieuwe huisvesting. Ja, studenten kunnen bij ons ideeën indienen; die nemen we dan mee in onze agenda.”
GEKOZEN VOORZITTER
“De voorzitter wordt op basis van anonimiteit gekozen door de raadsleden. In principe voor twee jaar, tenzij je eerder klaar bent met je studie. Ik doe het nu een half jaar en zit in het eerste jaar van mijn opleiding Sociaal werker, dus verwacht mijn termijn uit te dienen. Ik zit de vergaderingen voor en ga uit van een positieve instelling van alle deelnemers. Geef iedereen evenredig het woord en ben altijd bereid goed te luisteren, maar dat betekent niet dat het soms ook kort en krachtig kan of zelfs moet. Duidelijkheid creëren vind ik ook een taak van de voorzitter. Als het moet stá ik erboven en zít ik erbovenop: ‘Zo gaan we het doen’.”
LEVENSOVERTUIGING
“Mijn inspiratie om te leiden, haal ik voor een belangrijk deel uit mijn Christelijke levensovertuiging. Die maakt dat ik het leven neem zoals het komt en uitga van wederzijds respect en vertrouwen. Daar horen normen en waarden en een positieve grondhouding bij. Anderen helpen door dienend leiderschap en door te verbinden.“
Niels Hebbink
Docent, ‘teacher in the lead’ en ambassadeur van de BVMBO.
Hoe neem jij collega-docenten mee in het ontwikkelen van persoonlijk leiderschap?
“Graag zou ik collega-docenten meenemen naar de thema- of platformbijeenkomsten van de BVMBO. Je kunt er met vakdocenten van andere roc’s sparren en succesverhalen delen. Ook binnen het Graafschap College zit bij de verschillende teams enorm veel kennis. Daarom nodig ik collega’s uit voor de kenniscafé’s van Teachers in the Lead, om daar andere docenten te ontmoeten en kennis te delen. Naast leren van elkaar ben ik erg enthousiast over onze scholingsvoucher. Die stimuleert een leven lang ontwikkelen. Je kunt de voucher gebruiken om jezelf vakinhoudelijk te verbeteren, maar ook om te groeien als mens. De voucher draagt dus direct bij aan het ontwikkelen van persoonlijk leiderschap.” “Mijn voormalige collega Martin Elburg zette me een aantal jaren geleden op het spoor om iets met leiderschap te gaan doen. Zelf zag ik dat toen nog niet zo, maar Martin dus wel. Helaas is hij enige tijd geleden overleden, maar ik ben heel blij dat ik zijn raad heb opgevolgd. Ik wil graag iets betekenen voor collega-docenten. Verbinden, inspireren, synergie realiseren… en dan Graafschap College-breed, dus team- en sectoroverstijgend.”
TEACHERS IN THE LEAD
“Teachers in the Lead is één van de initiatieven die op die gedachte aansluit. Met een groepje docenten komen we iedere drie weken samen om te discussiëren en actuele onderwijsthema’s te bespreken. Sessies vol passie die heel veel energie geven. Ook gaan we regelmatig in gesprek met het college van bestuur. Het is belangrijk dat er een platform is waar gesproken wordt over zaken als de kwaliteit van het onderwijs, het werkklimaat en de statusverbetering van het beroep leraar. We werken samen met alle lagen binnen het onderwijs om het onderwijs structureel te verbeteren.” “Veel docenten focussen zich op primaire processen en staan het liefst voor de klas. Dat is immers waarom ze leraar zijn geworden. Juist voor deze docenten die met passie voor de klas staan, zou het goed zijn om verder te kijken. Het onderwijs is soms een wereld van structuren, regels, hiërarchie… Docenten weten heel goed wat wel werkt en wat niet, wat je wel nodig hebt en wat niet. Waarom we in het onderwijs doen wat we doen. Dit pakken docenten nu op in hun lessen of teams, maar sommige zaken kunnen we ook gezamenlijk aanpakken op een ander niveau. Binnen het Graafschap College of zelfs mbo-breed.”